در سال‌های اخیر، ایران با تورم‌های اقتصادی شدیدی مواجه شده که تأثیرات گسترده‌ای بر تمامی جنبه‌های زندگی مردم گذاشته است. این تورم‌ها نه‌تنها بازارهای عمومی را تحت تأثیر قرار داده‌اند، بلکه حتی خرید اقلام ضروری برای اماکن مذهبی نیز به چالشی جدی تبدیل شده است.
افزایش بی‌رویه‌ی قیمت‌ها، متولیان مساجد و نمازخانه‌ها را وادار کرده است تا به جای خرید فرش مسجد خوب و باکیفیت، به سمت سجاده فرش دست دوم روی بیاورند.
با وجود محدودیت‌های مالی که بسیاری از اماکن مذهبی با آن روبرو هستند، همچنان انتخاب بین فرش نو و دست دوم نیاز به بررسی‌های دقیق دارد. درست است که قیمت فرش‌های ماشینی محرابی به طرز قابل توجهی افزایش یافته و بودجه‌های محدود برخی از مساجد اجازه نمی‌دهد که آن‌ها به سادگی به سراغ فرش‌های نو بروند، اما خرید فرش مسجدی دست دوم با چالش‌هایی همراه است.
سجاده فرش دست دوم ممکن است به مرور زمان کیفیت خود را از دست داده و نیاز به تعمیرات داشته باشند که این موضوع می‌تواند در درازمدت هزینه‌های بیش‌تری را بر خریداران تحمیل کند.
بنابراین، هرچند که فشارهای اقتصادی برخی از اماکن مذهبی را به سمت خرید فرش‌های دست دوم سوق می‌دهد، اما این انتخاب باید با دقت و توجه به تمام جوانب انجام شود. توصیه می‌شود در صورت امکان، با تخصیص بودجه‌های مناسب و مدیریت مالی دقیق‌تر، از خرید فرش‌های نو و باکیفیت که دوام بیش‌تری دارند، حمایت شود.
اهدای سجاده فرش دست دوم به دیگر مساجد
همانطور که گفتیم، با افزایش قیمت قالی‌های ماشینی و دستباف، بسیاری از مساجد و نمازخانه‌ها با چالش‌های مالی مواجه شده‌اند و توان خرید فرش‌های نو برای این اماکن به‌طور قابل توجهی کاهش یافته است.
این وضعیت باعث شده است که هیأت امنای مساجد به‌دنبال گزینه‌های جایگزینی مانند تهیه سجاده فرش دست دوم باشند. این روند، اگرچه به ظاهر اقتصادی‌تر به‌نظر می‌رسد، اما با مشکلات و معایب خاص خود همراه است.
توجه داشته باشید که در برخی از مساجد و نمازخانه‌هایی که به‌دنبال نوسازی و تعویض فرش سجاده ای ماشینی خود هستند، فرش‌های قدیمی و بلااستفاده به انبارها منتقل می‌شوند یا با قیمتی بسیار پایین به افرادی که به خرید قالی‌های کهنه مشغول‌اند، فروخته می‌شوند.
این فرش‌ها، به‌دلیل استفاده طولانی مدت، ممکن است کیفیت و زیبایی اولیه‌ی خود را از دست داده باشند و در نهایت ارزشی چندانی نداشته باشند. از این‌رو، استفاده از این فرش‌های دست دوم برای اماکن مذهبی دیگر توصیه نمی‌شود.
بهتر است سجاده فرش دست دوم از مساجدی که دیگر نیازی به آن‌ها ندارند، به‌عنوان یک هدیه به مساجد با توان مالی پایین‌تر انتقال داده شود. این امر نه‌تنها باعث کاهش هزینه‌های خرید برای مساجد نیازمند می‌شود، بلکه موجب تقویت حس همبستگی و همکاری میان جوامع مذهبی نیز خواهد شد.
با این حال، خرید فرش سجاده ای ارزان قیمت طرح محرابی دست دوم به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. دلایل این امر شامل مشکلات بهداشتی، افت کیفیت و کاهش زیبایی این فرش‌هاست که در طول زمان و استفاده مکرر رخ می‌دهد. در ادامه این مقاله، به راهکارهای جایگزین و دلایل اجتناب از خرید قالی‌های ماشینی دست دوم به تفصیل خواهیم پرداخت.
خرید سجاده فرش دست دوم آری یا نه؟
با توجه به محدودیت‌های مالی برخی از مساجد، یکی از پرسش‌های اساسی این است که آیا خرید قالی ماشینی دست دوم یک راه‌حل مناسب است یا خیر؟ بسیاری ممکن است تصور کنند که خرید فرش‌های دست دوم به‌دلیل هزینه‌ی کم‌تر، گزینه‌ی بهتری است؛ اما واقعیت این است که راهکارهای اقتصادی‌تر و بهتری نیز وجود دارد.
پیشنهاد شرکت سبحان این است که به جای خرید سجاده فرش دست دوم، به‌دنبال خرید فرش‌های ماشینی نو اما با قیمت مناسب باشید. این راهکار، در عین صرفه‌جویی، از جهات مختلف مزایای بیش‌تری دارد.
اگرچه ممکن است انواع فرش مسجد ارزان قیمت که از نخ‌های پلی استر و BCF تولید شده‌اند، از لحاظ دوام و طول عمر در مقایسه با فرش‌های دست دوم با جنس نخ اکریلیک باکیفیت، تفاوت زیادی نداشته باشند، اما خرید قالی‌های نو هنوز هم گزینه‌ی بهتری محسوب می‌شود.
یکی از مزایای اصلی خرید سجاده فرش نو، امکان انتخاب طرح و رنگ بر اساس سلیقه و نیاز خاص هر مسجد است. این آزادی انتخاب، به شما اجازه می‌دهد تا فرشی را که به بهترین شکل با فضای مسجد همخوانی دارد، تهیه کنید.
از دیگر مزایای خرید قالی‌های نو به‌جای سجاده فرش دست دوم، سفارشی‌سازی آن‌ها بر اساس متراژ دقیق مکان مذهبی است. بافت فرش‌ها به گونه‌ای انجام می‌شود که رول‌های آن دقیقاً با طول و عرض مسجد همخوانی داشته باشند و این امر باعث می‌شود که هر صف نمازگزاران به صورت یک‌تکه و منظم قرار گیرد.
همچنین، قرار گرفتن دقیق رول‌ها یا محراب‌ها پشت سر هم، بدون هیچ‌گونه فاصله یا اشتباه در اندازه‌گیری، از دیگر مزایای فرش‌های سفارشی و نو است. این مزیت‌ها باعث می‌شود تا فضای مکان مذهبی نه‌تنها زیباتر و منظم‌تر به نظر برسد، بلکه تجربه‌ی نمازگزاران نیز بهبود یابد.
در نهایت، خرید فرش مسجدی جدید به شما این اطمینان را می‌دهد که قالی‌ها از نظر بهداشتی کاملاً ایمن هستند و نگرانی‌هایی مانند وجود گرد و غبار، آلودگی‌های میکروبی یا کاهش کیفیت در طول زمان وجود نخواهد داشت. بنابراین، با توجه به تمامی این عوامل، خرید قالی نو اما با قیمت مناسب، گزینه‌ای است که می‌تواند هم از لحاظ اقتصادی و هم از نظر کیفیت، برای مساجد به‌صرفه‌تر باشد.
معایب اصلی سجاده فرش دست دوم
اگرچه خرید قالی‌های سجاده‌ای دست دوم، گزینه‌ای به نظر اقتصادی‌تر می‌آید، اما بهتر است قبل از تصمیم‌گیری، تمامی جوانب را در نظر بگیرید. با این حال، خرید قالی مسجدی دست دوم معایبی دارد که باید به آن‌ها توجه شود.
اولین مشکل اساسی در خرید سجاده فرش دست دوم، عدم تطابق سایز و ابعاد رول‌ها با مسجد جدید است. فرش‌های نمازخانه‌ای معمولاً به‌طور خاص برای یک مکان بافته می‌شوند و نصاب‌ها هنگام نصب، برش‌ها و دوردوزی‌هایی متناسب با ستون‌ها و کناره‌های دیوار آن مکان انجام می‌دهند.
بنابراین، اگر همین فرش‌ها را در مسجد جدیدی نصب کنید، ممکن است ابعاد و شکل آن‌ها با فضا همخوانی نداشته باشد و هر محراب به‌طور دقیق پشت به محراب دیگر قرار نگیرد. این عدم تطابق نه‌تنها از زیبایی و نظم محیط می‌کاهد، بلکه ممکن است باعث ناراحتی نمازگزاران نیز شود.
دومین مشکل مهم، عدم اطمینان از جنس نخ مورد استفاده در سجاده فرش دست دوم است. امروزه چهار نوع الیاف رایج در تولیدی سجاده فرش سبحان استفاده می‌شود: BCF، پلی استر، ورجین و اکریلیک.
در حالی که فرش‌های پلی استر و BCF ارزان‌تر هستند، اما از لحاظ کیفیت و دوام به مراتب پایین‌تر از اکریلیک قرار دارند. اگر سجاده فرش دست دوم از این جنس‌ها باشد، ممکن است به‌مرور زمان از نرمی و انعطاف‌پذیری آن کاسته شده و حالت کوبیده‌ای پیدا کند.
سومین مشکل کهنه بودن و احتمال وجود پارگی و پوسیدگی در قالی‌های دست دوم است. فرش‌های ماشینی کهنه، به‌ویژه اگر از جنس پلی استر یا BCF باشند، ممکن است به مرور زمان سخت و غیرقابل انعطاف شده باشند و دیگر نرمی و راحتی اولیه را نداشته باشند.
حتی اگر جنس فرش طرح سجاده از اکریلیک باشد، این احتمال وجود دارد که به‌دلیل قرار گرفتن در شرایط محیطی نامناسب، به تدریج آسیب دیده و کیفیت خود را از دست داده باشد.
با توجه به این معایب، بهتر است پیش از خرید سجاده فرش دست دوم برای مسجد، تمامی این عوامل را به دقت بررسی کنید. اهدای فرش‌های قدیمی به مساجد دیگر یک حرکت خیرخواهانه و مناسب است، اما اگر به دنبال خرید هستید، بهتر است به دنبال گزینه‌های نو با قیمت مناسب باشید که هم از لحاظ کیفیت و هم از نظر هماهنگی با فضای مسجد، به‌صرفه‌تر و کارآمدتر خواهد بود.
فرش ارزان قیمت نو به‌جای سجاده فرش دست دوم
در مواجهه با افزایش هزینه‌ها، بسیاری از مساجد به‌دنبال راهکارهایی اقتصادی‌تر برای تأمین نیازهای خود هستند. یکی از تصمیماتی که معمولاً در این شرایط مطرح می‌شود، خرید ارزانترین فرش سجاده است. تفاوت میان فرش‌های ارزان و گران‌قیمت در سه عامل اصلی نهفته است که می‌تواند به شما در تصمیم‌گیری درست کمک کند.
اولین و مهم‌ترین عامل در تعیین قیمت فرش سجاده ای، نوع الیاف به‌کار رفته در بافت آن است. امروزه قالی‌های ماشینی بیش‌تر با استفاده از الیاف مصنوعی تولید می‌شوند که پرکاربردترین آن‌ها پلی استر و اکریلیک هستند. فرش‌های با جنس پلی استر به‌سبب هزینه‌ی تولید پایین‌تر، گزینه‌ای اقتصادی‌تر و مناسب به‌جای سجاده فرش دست دوم محسوب می‌شوند.
این فرش‌ها، اگرچه از لحاظ دوام و کیفیت ممکن است به پای فرش‌های اکریلیک نرسند، اما همچنان می‌توانند به‌عنوان یک گزینه‌ی مقرون‌به‌صرفه برای مساجدی با بودجه‌ی محدود در نظر گرفته شوند. در مقابل، فرش ماشینی جنس اکریلیک به‌دلیل دوام و مقاومت بیش‌تر در برابر کوبیده شدن و تغییر رنگ، گران‌تر هستند و معمولاً برای مساجدی که به‌دنبال سرمایه‌گذاری بلندمدت هستند، توصیه می‌شوند.
عامل دوم، تعداد شانه و تراکم است. شانه به تعداد گره‌های موجود در عرض فرش ماشینی و تراکم به تعداد گره‌های طولی اشاره دارد. هر چه تعداد شانه و تراکم کم‌تر باشد، مقدار نخ مصرفی نیز کاهش می‌یابد که منجر به کاهش قیمت نهایی می‌شود.
برای مثال، فرش سجاده ای 500 شانه با تراکم کم‌تر، ارزان‌تر از سجاده فرش 700 شانه یا بالاتر هستند. این کاهش تراکم و شانه ممکن است باعث کاهش جزئی در وضوح و کیفیت نقوش شود، اما از سوی دیگر، یک گزینه‌ی اقتصادی مناسب برای مساجدی است که به‌دنبال تعادل میان کیفیت و قیمت هستند.
سومین عامل مهم در تعیین قیمت، وزن آن است. فرش‌های سبک‌تر، به‌خاطر مصرف کم‌تر نخ در فرآیند بافت، ارزان‌تر از قالی‌های سنگین‌تر هستند که جایگزین مناسبی برای سجاده فرش دست دوم می‌باشند. این فرش‌ها نه‌تنها هزینه‌ی کم‌تری دارند، بلکه حمل و نقل و شستشوی آن‌ها نیز آسان‌تر است.
